کد مطلب:223209 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:193
قدمگاه خرانق (مشهدک)
قدمگاه خرانق (مشهدك)
خرانق در شصت كیلومتری یزد واقع شده است. آثار تاریخی خرانق علاوه بر مشهدك كه مقام نزول حضرت ثامن الائمّةعلیه السلام می باشد، مزاری است مشهور به بابا خادم كه یك بقعه گنبددار برای آن ساخته شده، ولی نوع سنگ و كاشیهای آن قدمتی ندارد. دیگر، كاروانسرایی است مشهور به رباط شاهزاده كه به فرمان ( یادگارهای یزد، ص 3علیه السلام 1. )
شاهزاده محمّد ولی میرزا، فرزند فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. علاوه بر آن، مسجد نسبتاً كوچكی است كه به آن مسجد جامع گویند. در پشت منبر این مسجد، سنگ قبری از نوع سنگهای رسوی سفید از قرن پنجم هجری به اندازه 50*30 سانتی متر دیده می شود كه به طور آزاد افتاده و بر وی آن عبارت «هذا قبر علیّ بن محمّد بن اسحق المولی توفّی فی شهر ربیع الأوّل، سنه تسع و تسعین و أربع مائة» به چشم می خورد. و دو سنگ قبر دیگر نیز در كنار در مسجد دیده می شود كه مربوط به قرن هشتم و متعلق به یك پدر و دختر است.
مشهدك كه مقام نزول حضرت ثامن الائمّه علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام است در كنار قبرستان خرانق قرار دارد و تنها از آن بقعه گلی كوچك و ویرانه ای كه یك طاق گنبدی شكل دارد بر جای مانده است. مردم و اهالی این منطقه مشهدك را محل عبادت و نماز حضرت إمام علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام می دانند، و به همین دلیل آن مكان را محترم و مقدّس می شمارند و گاهی قاریان در آن به قرائت قرآن می پردازند. در این بقعه سنگ خاكستری رنگی به اندازه 29*علیه السلام 2 سانتی متر بر دیوار سمت قبله (به جای محراب) نصب شده كه به خط نسخ عباراتی به تاریخ 595 هجری بر آن حك شده است و اطلاعات مهمّی از عبور حضرت ثامن الائمّه علیه السلام در اختیار محقّقان و مورّخان می گذارد و براساس آن شیوع روایت عزیمت آن حضرت از طریق یزد به طوس در قرن ششم تأیید می شود و چون از سندهایی نیست كه ساخته و پرداخته عصر صفوی باشد حائز اهمیّت فراوانی است. نكته دیگری كه جالب توجّه و دقّت است این است كه كتیبه این سنگ به زبان فارسی است و در این خطّه از لحاظ قدمت نظایر زیادی ندارد و به علاوه در رسم الخطّ آن شیوه كتابت آن عصر (قرن ششم ) به كار رفته است كه طبعاً فوایدی از دیدگاه زبانشناسان و محقّقان خطّ بر آن مترتب خواهد بود.
متن كتیبه به این شرح است: لا اله إلّا اللّه، محمّد رسول اللّه، امیر المؤمنین. به تاریخ ست و تسعین مائه. علیّ بن موسی الرضا اینجا رسیده است و در این مشهد فرو آمذ (آمد) و مقام كرد، و به تاریخ سنة اثنی و تسعین و خمسمائة مشهد خراب بوذ (بود) و از جهد بوبكربن علیّ أبی نصر رحمة اللّه فرموذنذ (فرمودند) و به دست ضعیف پرگناه یوسف به علیّ بن محمّد بنا واكرده شذ (بنا كرده شد).
خذایا (خدایا) بر آن كس رحمت كن كی (كه) یك بار قل هو اللّه به اخلاص در كار آنك (آن كه) فرموذ (فرمود) و آنك كرد و آنك خواند كنذ (كند). كتبه یوسف بن علیّ بن محمّد، فی شهر ربیع الأوّل سنة خمس و تسعین و خمس مائة.
( ایرج فشار، یادگارهای یزد، 1/علیه السلام علیه السلام 1 - 3علیه السلام 1. )